Wandel- en fietsroutes langs bruggen in Lisse

Op 14 november werd het boek 'Wandel- en fietsroutes langs bruggen in Lisse' gepresenteerd. Het boek is gerealiseerd door een werkgroep van de Cultuur-Historische Vereniging "Oud Lisse". Het eerste exemplaar werd die dag overhandigd aan wethouder Evert Jan Nieuwenhuis.

In dit bruggenboek wordt van alle bruggen in Lisse met een officiële naam, de cultuurhistorie beschreven, evenals van het water waar de brug overheen gaat en van de weg waar de brug in ligt.
Er zijn twee routes, een zuidelijke en een noordelijke, die beide op het Vierkant beginnen. Ook alle overige bruggen, zowel particuliere als gemeentelijke, die op deze routes liggen worden beschreven.
Van alle bruggen zijn historische en moderne foto's te zien. Ook zijn vele kaarten uit de 17e tot en met de 20e eeuw opgenomen ter verduidelijking van vroegere situaties.
Het boekwerk van 128 pagina's in full colour is vanaf 15 november bij de plaatselijke boekhandel, de VVV van Lisse en bij de Vereniging "Oud Lisse", die ook de uitgever is, te koop voor 12,50 euro. Voor leden van de vereniging is het boek te koop bij de VOL voor 9,50 euro.

Ommetje van de Poelpolder

In het boek staan onder andere de Staalbrug en de vaart, die er onderdoor gaat, beschreven. Dit is de brug in de Heereweg nabij boerderij Wassergeest. Deze brug gaat over de Staalsloot, die eindigt bij de Rijn- of Ringsloot tegenover het geriefbosje van Boerderij Langeveld in de Poelpolder, dat we in een vorige column hebben beschreven. Dit einde van deze Staalsloot is dus goed te zien tijdens een wandeling langs het Ommetje van de Poelpolder. Er staat hier een informatiepaneel op de dijk.

Staalbrug

In 1594 heeft Dignum Jansz. de Roo, pachter en later eigenaar van een boerenbedrijf ten zuiden van de landerijen van Dever, deze vaart laten graven voor de afzanding van een duingebied tussen de Heereweg en de Achterweg. De vaart kruiste de Heereweg en er zal dus een houten brug geweest zijn. De brug heette in de 17e eeuw Wassergeesterbrug en was toen eigendom van Van der Laen, eigenaar van Landgoed Wassergeest. Hij liet de houten brug vervangen door een gemetselde. Begin 19de eeuw was D.P.J. van der Staal van Piershil eigenaar van Wassergeest en dus van de brug. De naam veranderde in Staalbrug naar bovengenoemde eigenaar van de brug.

Vervallen staat

In 1842 klaagt diligenceonderneming Van Gend en Loos over de vervallen staat van de Wassergeesterbrug, die was gebleken 'door uitzetting zich in eenen gebrekkigen staat te bevinden'. Voor deze brug gold: 'de gebreken ten spoedigsten naar behoeven te herstellen' of anders 'zich bereid te verklaren of hij (de eigenaar) genegen mogt zijn die brugge op billijke voorwaarden aan het Rijk af te staan'.

Vervelend onderhoud

Uiteindelijk koos Van der Staal voor de gemakkelijkste weg: hij stond de brug af en was daarmee verlost van het vervelende onderhoud. Hoewel officieel Staalbrug, wordt in de volksmond ook wel gesproken over Stalenbrug. Langzamerhand werd het vervoer via het water overgenomen door vrachtwagens. De Provincie verlaagde aan het einde van de vorige eeuw alle bruggen in de Heereweg, omdat zij een gevaar voor het wegverkeer opleverden. Zo ook de Staalbrug. Deze werd in 1993 verlaagd.
Bovenstaande gegevens over de Staalbrug en nog veel meer info over deze brug staan in het nieuw uitgebrachte boek.