De Amerika-tuin van Gerard van der Horst in Hillegom

De zeehelden Piet Hein, Maerten Tromp en Michiel de Ruyter zijn naamgevers van straten in de Amerikabuurt. Maar waarom is deze wijk zo genoemd? Dat blijkt geen zeeheld geweest te zijn, maar wel een Amerika-vaarder: de zogenoemde Koning der hyacintenvervroegers, Gerard van der Horst.

Gerard van der Horst (1862-1920) had een speciaal talent om hyacinten te vervroegen; dat is het vervroegd in de bloei trekken van de bolbloemen om zodoende al met Kerstmis te kunnen bloeien. Al op 13-jarige leeftijd werd Gerard (Gerrit onder vakgenoten) als bloemist-leerling bij de firma Roozen te Overveen geplaatst, en van zijn schamele leerlingenloontje schafte hij zichzelf wat hyacintenbollen aan. Deze holde hij uit en aldus was hij bloembollenkweker. Bijgestaan door diverse vakgenoten breidde zijn kennis en kunde uit, zodat hij bijvoorbeeld de eerste en tweede prijs ontving op de Internationale Tuinbouwtentoonstelling van Amsterdam, en de eerste prijs op de Vijfjaarlijkse Tentoonstelling te Haarlem in 1900.

Van der Horst ging een vennootschap aan met Nicolaas Dames uit Heemstede en de bedoeling was dat beide firmanten om de beurt naar Amerika zouden gaan om bloembollen te verkopen; dit startte in 1890. Deze reizen waren zeer succesvol. De firma werd op termijn naar Lisse verplaatst waar zij een boerderij en land pachtten. Daar begon de nieuwe cultuur van hyacinten, waar in een zogenoemde verwarmde holkamer de kleine bolletjes groeiden in de geholde hyacinten, die op die manier van kweken groter waren dan bolletjes die na een jaar groeien in de bol zouden ontstaan. Dit was de start van het gebruik van geprepareerde hyacinten die momenteel als kweekmethode bekend is.

Uiteindelijk zijn Van der Horst en Dames hun eigen weg gegaan, op een zeer vriendschappelijke manier. De bollenpartijen, de tuin en de schuur werden gelijkelijk verdeeld. Beiden kochten er tuin bij zodat hun kwekerij naar keuze kon worden uitgebreid.

Gerard van der Horst bezat onder meer tuinen waar nu de burgemeester-straten zijn gebouwd, en een deel van het land werd de Amerika-tuin genoemd. Hier werden allerlei bloembolvarianten gekweekt en daar hield Gerard een heel uitgebreide handgeschreven administratie van bij.

Dat lost het mysterie op, waar de naam Amerika-buurt vandaan komt. Gerard bezat nog meer landerijen die hij verpachtte, en dat werd allemaal notarieel vastgelegd. Het familiearchief van Gerard van der Horst is in het bezit gekomen van zijn in Hillegom woonachtige kleinzoon Harald Dütting, en het geheel geeft een goed beeld van het leven en werken van deze Koning der hyacintenvervroegers. Vorige maand is Harald Dütting ons ontvallen en uit diens nalatenschap heeft Stichting Vrienden van Oud Hillegom het genoemde archief ontvangen. Om te koesteren, van te leren, en door te geven aan mede-Hillegommers. Deze column is een kleine aanzet daartoe.

De digitale versie van deze column met extra beeldmateriaal is terug te vinden op onze website www.vriendenvanoudhillegom.nl, onder Publicaties, Sporen van vroeger.