Drukke dodenherdeninking

De bijeenkomst bij het verzetsmonument op vrijdag 4 mei, waar de overledenen van de diverse oorlogen werden herdacht, werd goed bezocht. Met als middelpunt van die herdenking vooral de Tweede Wereldoorlog. De herdenking muzikaal stemmig ingevuld door Da Capo. Uiteraard met de kranslegging door vertegenwoordigers van vele organisaties, waaronder het gemeentebestuur en niet in de laatste plaats door heel veel kinderen.

Door Arie in 't Veld

Leerlingen van de basisschool De Akker lazen enkele gedichten voor die aan tijd herinneren, maar ook hoop voor een betere toekomst in zich hadden. "Wat toch een tijd" was de titel van een gedicht. Een tijd waarin veel mensen omgekomen zijn, waarin er veel angst, verdriet en pijn onder de mensen heerste. Het andere gedicht ging over het gegeven dat er veel kogels zijn verschoten en veel mensen het leven lieten. "Maar de Heer heeft gezorgd en blijft zorgen. Blijf op de Heer vertrouwen, want Hij zorgt voor iedereen." Door Leo Romijn werd een gevoelig gedicht voorgedragen waarin met name de erg moeilijke tijd van de hongerwinter aan de orde was. "Die oorlog was een volksgericht tegen het menselijk ras. Laat dit nooit meer gebeuren."

"In de Tweede Wereldoorlog was ook Lisse oorlogsgebied," vertelt burgemeester Lies Spruit. "Er stond een Duitse lanceerinstallatie op het gebied van Keukenhof. De toen nog bestaande blauwe tram tussen Leiden en Haarlem was een geliefd doelwit. We zien nu dergelijke vernietigende bombardementen elders in de wereld op televisie en leven daarin mee." De Lissers Jan de Graaf en Henk Wesselo werden op 16 augustus 1944 opgepakt wegens het principieel regelmatig luisteren naar de verboden Engelse zender. Ze luisterden samen naar deze zender in de bollenschuur van Wesselo aan de Veldhorststraat. Ze zijn met veel geweld afgevoerd, op transport gesteld naar een concentratiekamp en daar omgekomen.

Er zijn uiteindelijk zestig Lissers door oorlogsgeweld, martelingen en ontberingen omgekomen. Zeven hiervan hebben in Lisse een oorlogsgraf. Dit jaar staat het verzet centraal bij deze herdenking. 

Mensen uit het verzet namen verantwoordelijkheid om mensen te helpen, de acties van de bezetter te saboteren en te vechten voor de vrijheid. Zij deden dat met groot gevaar voor zichzelf en hun families. In Lisse zijn Jan de Haan, toenmalig gemeentesecretaris, Willem Doll hoofdklerk en Bas Romeyn politieagent, beslist niet de enigste, maar wel de bekendste namen uit het verzet: zij vervalsten persoonsbewijzen en bonkaarten en deden van alles om zich te weer te stellen tegen de wreedheden van het Duitse bewind. Zij kwamen op voor de Lissese bevolking. Uiteindelijk zijn ook deze drie mannen in een concentratiekamp omgekomen.

Onze huidige opvattingen over gelijkheid, gelijkwaardigheid en democratie stoelen op hun strijd. Niet iedereen kan de grootse dingen doen van degenen, die we nu eren en herdenken. Maar wel kunt u en kunnen wij nadenken over de ervaringen van toen en wat ons dat ons individueel leert over de manier waarop we omgaan met de vraagstukken van vrede en veiligheid! We moeten er hard voor blijven werken om deze verworvenheden te behouden en te verbeteren.