Afbeelding
Foto: Caroline Spaans

Beschaving

Column

Traag maar gestaag schoot een ouderwets woord door mijn hoofd bij het horen en zien van al het nieuws in de afgelopen weken. Eerst af en toe, later steeds vaker. Het begon bijna een stopwoord te worden. Ik heb het over het woord beschaving. Het is begonnen bij het zien van de enorme horden buitenlandse toeristen in de Keukenhof en de bollenvelden erom heen. Lopend, zittend, zelfs liggend tussen de tulpen moesten ze zo nodig een selfie maken om een 'body print' in de Bollenstreek achter te laten.

Maar ook bij het zien van een handje vol zelfbenoemde 'gele hesjes' die door premier Rutte waren uitgenodigd op zijn werkkamer, het Torentje in Den Haag. Geen hand geven en bellend binnenkomen bij de gastheer, notabene onze minister-president. Onbeschofter kan het niet. Zoef, beschaving. Wie vertegenwoordigen ze eigenlijk? Bij het nieuws over het massale misbruik met parkeerkaarten voor gehandicapten, vooral in Amsterdam, zoefde het woord beschaving in hoog tempo heen en weer tussen mijn linker en rechter oor. En opnieuw bij het bericht dat met Identiteitskaarten grof gesjoemeld wordt. Jezelf voordoen als een ander om dingen te doen of te krijgen die niet mogen. Het hield maar niet op, zoef, beschaving. De Socialistische Partij (SP), de rijkste en tegelijk meest linkse partij van Nederland waarin iedereen politiek leider kan worden zolang de achternaam maar Marijnissen luidt, trakteerde ons op een onsmakelijk en ordinair tv-spotje over Hans Brusselmans. Hij is een karikatuur van Frans Timmermans, de Nederlandse eurocommissaris in Brussel die wordt neergezet alsof hij eropuit is Nederland op te slokken in de Europese Unie. Puur haat zaaien, niks satire, zoef, beschaving. Laat ik maar stoppen met het geven van voorbeelden van 'gebrek aan beschaving' waar ik, en velen met mij denk ik, onpasselijk van werden de afgelopen weken. Daarom, hoe is het eigenlijk gesteld met de beschaving in Nederland?

Iedereen heeft wel een vage notie van beschaving, maar toch is het lastig aan te geven wat het precies betekent. Beschaving van een persoon heeft te maken met ontwikkeling en verfijning, vooruitgang, onderwijs en opvoeding, beleefdheid en wellevendheid. Een opgave voor de ouders. Beschaving van een samenleving heeft te maken met de cultuur, het geheel van normen, waarden en afspraken waaraan men zich dient te houden. Een opgave voor de overheid.

Vertrouwen, respect en samenhang in de samenleving en geen geweld zijn de pijlers onder elke beschaving en gelden voor iedereen. Die invulling van beschaving heeft niet met arm of rijk te maken. Een vakkundige, hardwerkende timmerman beschikt over meer beschaving dan een witwassende bankier. Een arme, maar harmonische plattelandsgemeenschap heeft een hoger beschavingsniveau dan een rijke stad geveld door geweld en criminaliteit.

Dat geldt ook voor de overheidsinstellingen en de bevolking met haar belangen. Niet goed functionerende overheidsinstellingen en gewelddadig activisme vanuit de bevolking zijn dan ook een bedreiging voor het beschavingsniveau van individu en samenleving, zowel in Nederland als in Europa.

Laten we zuinig zijn op onze beschaving en het verval daarvan tegengaan. Beschaving tilt iedereen op en verbindt de samenleving, maakt de wereld leuker.

Uit de krant