In 1960 kocht de Gereformeerde kerk Salvatori van het Groene Kruis. Het werd toen helemaal opgeknapt.
In 1960 kocht de Gereformeerde kerk Salvatori van het Groene Kruis. Het werd toen helemaal opgeknapt. Foto: Gereformeerde kerk

Open monumentendag met Salvatori

Column Sporen van Vroeger

Op 14 september is het weer Open Monumentendag. Dan zetten deelnemers hun gebouwen open voor elke geïnteresseerde bezoeker. Naast de gebruikelijke deelnemers zijn er dit jaar ook een aantal nieuwe eigenaren van panden die hun poorten open zetten. Een daarvan is Salvatori aan de Wagenstraat 33.

Dit verenigingsgebouw hoort bij de Samenwerkingsgemeente (SWG) waarvan een kerkgebouw aan de Veldhorststraat staat. Salvatori is vaak opengesteld voor onder andere buurtbewoners en als eetcafé. De reden dat de beheerders mee willen doen, is dat zij ook aan andere Lissers willen laten zien wat er allemaal in Salvatori te doen is. Zij timmeren daarmee graag aan de weg.
Het gebouw uit 1927 oogt niet zo imposant. Alleen de voorkant zonder verdieping is te zien. Het heeft een plat dak. Omdat het gebouw achtereenvolgens voor verschillende doeleinden is gebruikt, werd de binnenkant diverse keren veranderd.

Groene Kruisvereniging
Dokter D. Blok nam in 1903 het initiatief om in Lisse een Groene Kruisvereniging (openbaar consultatiebureau) op te richten, samen met onder anderen dokter M. de Graaf en dokter F. Haase. Een belangrijke doelstelling van de vereniging was het voorkomen van ziekten door het opsporen hiervan en het bevorderen van de algemene gezondheid van de bevolking door 'reinheid en ontsmetting'.
De ruimtes die werden gebruikt waren al spoedig te klein. Mejuffrouw C. Scheepmaker, die het magazijn beheerde, gebruikte zelfs een hooizolder om ligstoelen en ledikanten te bergen. Dat was lastig, omdat men er in het donker niet goed bij kon.

Stenen gebouw
Na veel vijven en zessen kwam er een nieuw stenen gebouw aan de Wagenstraat 33. Dat werd in 1927 gerealiseerd. Voor de klanten van het consultatiebureau was er een entree aan de zijkant. Aan de voorkant waren in het midden twee deuren met daarachter een brede gang, Deze twee deuren zijn een stukje naar rechts verplaatst. Er is nu geen raam meer naast aan die kant.
Eind jaren vijftig voldeed het gebouw niet meer aan de wensen van het Groene Kruis. Daarom werd er voor de vereniging een nieuw gebouw gerealiseerd op de hoek van de Wilhelminastraat met de Nassaustraat. Dat staat er nog steeds.

Kerken
De Gereformeerde kerk (bij de Klister) had behoefte aan uitbreiding van het verenigingswerk. Daarom werd in 1960 het kruisgebouw overgenomen van het Groene Kruis. Het gebouw ging toen Salvatori heten, wat 'Redder' betekent. Daar werd voornamelijk het jeugdwerk ondergebracht. Daarnaast was de christelijke bibliotheek er gevestigd. Ook het koor Excelsior heeft er jarenlang geoefend.
In de jaren tachtig ontstond er behoefte om het verenigingswerk dichter bij de kerk onder te brengen. Daarom werd in 1982 de Klister rondom de Gereformeerde kerk gerealiseerd en werd Salvatori verkocht aan een van de voorlopers van wat nu de Samenwerkingsgemeente (SWG) is. Het wordt nu dus gebruikt als buurthuis en als verenigingshuis.

Uit de krant