Corona virus, grenzeloos bestrijden

Ineens ligt een heel grote stad in China er verlaten bij. Niemand buiten op straat of onderweg per trein of metro. Lege winkels. Mensen blijven binnen, mijden elkaar. Niet uit vrije wil maar met één vingerknip opgelegd door de hoogste leider van het land. Die beelden gingen de hele wereld over. Waar kijken we naar, fictie of werkelijkheid?

China is inderdaad in oorlog; met het Corona virus. De kleinste en meest onzichtbare vijand. In staat om de economie en het openbare leven stil te leggen. Mensen mogen de deur niet uit. In quarantaine uit voorzorg, heet dat want er zijn al duizenden doden gemeld. Burgers vallen terug op hun digitale werkelijkheid van tv, IPhone en IPad. Deze Corona epidemie in China is op weg een heuse wereldwijde pandemie te worden. De prijs van de globalisering?

Bij het zien van deze beelden op tv moest ik aan het boek ‘1984’ van de Britse schrijver George Orwell denken, geschreven in 1947. Een toekomstroman waarin hij zijn beeld van de westerse wereld in 1984 (twee generaties later) beschrijft. Het is een waarschuwing tegen totalitaire regimes. Orwell beschrijft een staat waarin de overheid elk aspect van het menselijk leven bewaakt en controleert. Een akelige wereld waarin men niet wil leven en waar de angst regeert. Deze keer voor het Corona virus, een onbekende vijand.

34 miljoen euro aan vaccins

Met enige regelmaat duikt weer een nieuw onbekend virus op die de gezondheid van de mensen bedreigt. Zoals de Vogelgriep, de Mexicaanse griep, SARS en langer geleden de Spaanse griep of de Pest.

Steeds moet opnieuw een werkzaam vaccin ontwikkeld worden. Dat duurt doorgaans maanden, zo niet langer. Tijd die er eigenlijk niet is want het kan gebeuren dat het vaccin te laat komt, wanneer besmettingsgevaar alweer voorbij is. Zoals bij de Mexicaanse griep van tien jaar geleden. De overheid heeft toen vroegtijdig voor 34 miljoen euro aan vaccins ingekocht die uiteindelijk niet gebruikt zijn en vernietigd werden. Dat, terwijl andere Europese landen helemaal geen vaccins konden kopen omdat hun systeem voor infectiebestrijding niet op orde was, er geen geld was en oversterfte maar voor lief genomen werd. Gelukkig zijn er door een aantal EU landen, waaronder, Nederland, nu betere afspraken gemaakt over gezamenlijke inkoop van vaccins om te voorkomen dat landen tegen elkaar worden uitgespeeld door de vaccinindustrie. Maar dat is niet voldoende.

Het bestrijden van een epidemie of pandemie in de EU rust op drie pijlers: risico analyse, risico communicatie en risico management. EU landen werken heel goed samen bij risico analyse (vroege opsporing en delen van kennis) en bij risico communicatie (overal dezelfde kalmerende, duidelijke en niet tegenstrijdige voorlichting ). Maar het risico management (maatregelen nemen voor preventie, behandeling, vaccins) willen deze landen zelf blijven doen, op basis van nationale wetgeving. Hoe lang is dat vol te houden in een Europa zonder grenzen en een wereld die zo geglobaliseerde is? Hoog tijd dus om de drie pijlers risico- analyse, -communicatie en -management als één keten te beschouwen zodat de bestrijding van een virus uitbraak zoals deze Corona epidemie grenzeloos en effectief kan worden betreden.

Notenkraker is een column van Jos Draijer en verschijnt om de week in deze krant. Reageren? Mail naar: redactie@dehillegommer.nl.