Het is stil op 4 mei bij het Molenduintje in Hillegom

Op 4 mei herdenken wij onze oorlogsslachtoffers en in Hillegom doen we dat bij het Molenduintje in het Wilhelminapark. Daar verenigen wij ons in onze herdenking, houden we toespraken en leggen we bloemen bij het monument voor de gevallenen. Om acht uur ’s avonds is het hele land stil. Ook wij zijn dan stil, en gedurende twee minuten is in Hillegom het enige geluid dat van de vogels in de bomen van het Wilhelminapark. In het ondergaande zonnetje van deze lenteavond zingen zij hun lied. Vorig jaar zongen zij zonder publiek en ook dit jaar is het langer stil bij het Molenduintje dan alleen de twee minuten vanaf acht uur ’s avonds.

Het Molenduintje is een kleine groene oase aan de Wilhelminalaan en werd genoemd naar de Hillegomse korenmolen die daar in de 17de eeuw heeft gestaan, bovenop het duin dat in die tijden nog volop zichtbaar was aan de rand van het Hillegomse centrum. Wie tegenwoordig over de Van den Endelaan rijdt merkt er niet veel van, maar ten westen van de provinciale weg waren de binnenduinen, die vanaf de zestiende eeuw stukje bij beetje werden afgegraven, voorgegaan door de familie Six, waardoor de Zanderij ontstond. Vanaf dat moment stak het Molenduintje dus boven de landerijen uit en zo’n eeuw geleden ontstond het wandelpark.

Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog was er echter nog maar weinig over van het Molenduintje, het was een kale vernielde vlakte. Niet alleen het Molenduintje overigens – Frans Out beschreef in zijn boek “Hillegom ’40-‘45” hoe alle plantsoenen het in de oorlog zwaar te verduren hadden gehad. Niet alleen de bezetter had schade aangericht, ook de dorpsgenoten hadden veel schade veroorzaakt. Iedereen moest immers de kachel en oven brandende houden en dus verdwenen niet alleen de bomen uit de achtertuinen in de kachel, ook het openbare groen moest eraan geloven maar wel met gevaar voor eigen leven. In het bevel van 7 januari 1945 was te lezen “De militaire patrouilles hebben het bevel gekregen zonder voorafgaande waarschuwing de personen, die met het omhakken van die boomen of struiken bezig zijn, neer te schieten.” De plantsoenendienst maakte in 1951 een opgave van de herstelwerkzaamheden en daarin werd gemeld dat letterlijk alles was vernield, grote en kleine bomen, heesters en struiken. Het duurde echter tot 1948 vooraleer een nieuwe wegbeplanting was aangebracht, in totaal 1868 nieuwe bomen langs onder andere de Pastoorslaan, drie Loosterwegen, Parallelweg en de Van den Endelaan.

Ook het wandelpark waarin het Molenduintje ligt werd hersteld en in 1951 werd het monument voor de gevallenen opgericht. Het is een uit rode bakstenen opgetrokken gedenkmuur met aan weerszijden een pilaar. In het centrum van het monument is een natuurstenen reliëf geplaatst dat een gevleugelde strijder uitbeeldt, verlost van zijn ketenen, opstijgend naar boven. De muur is geplaatst op een bakstenen voetstuk met een ingemetselde gedenkplaat van natuursteen, voorzien van het opschrift “Ter herinnering aan hen die hun leven gaven voor het Vaderland”.
Het herdenkingsmonument is op ieder moment te bezoeken en is opgenomen als kunstwerk nummer drie in de Kunstroute die Stichting Vrienden van Oud Hillegom ontwikkelde voor de wandel-app VoetstAPPen. Zo kan ieder op zijn eigen moment herdenken, al dan niet in stilte.
De digitale versie van deze column is terug te vinden op www.vriendenvanoudhillegom.nl onder en op www.dehillegommer.nl en www.lissernieuws.nl. Jacolien van der Valk, Stichting Vrienden van Oud Hillegom, e-mail: SVvOH.pr@gmail.com.