De Witte Zwaan 50 jaar geleden gesloopt

Na een roemrijke tijd werd in 1971 het etablissement de Witte Zwaan gesloopt. Nu is daar al weer jaren de Dirk, voorheen Digros, gevestigd. Als de voortekenen niet bedriegen zal deze supermarkt ook weer worden gesloopt voor nieuwbouw. Mocht Dirk onder de slopershamer vallen, dan is het te hopen dat bij nieuwbouw een voorgevel wordt ontworpen die niet uit de toon valt bij de rest van ’t Vierkant. Hopelijk wordt daarmee de stedenbouwkundige miskleun uit de jaren zeventig hersteld.

In dorpsherberg de Witte Zwaan was het vaak een drukte van belang, want in de vele zalen van het gebouw met de serre was altijd wat te doen. Een veiling, een rechtspraak of een vergadering. Iedereen ging naar de Witte Zwaan om iets te beleven of te bespreken. Ook de gemeenteraadsvergaderingen werden er lange tijd gehouden. Er was ook een kolfbaan en later een bioscoop, het Luxor Theater, in een van de zalen.

Wisseling van de paarden
De Witte Zwaan was in het verleden de plek waar de paarden van de postkoetsen werden gewisseld. Zij rustten dan uit op het weiland achter de Witte Zwaan. De passagiers konden zich verpozen in de herberg. Maar niet alleen de postkoetsen hielden daar halt, ook andere passanten stopten daar tijdens hun reis van Den Haag naar Haarlem of Amsterdam.
In 1814 kreeg het etablissement de Witte Zwaan hoog bezoek. Na de zege op Napoleon keerde tsaar Alexander I als overwinnaar terug. Hij maakte onder andere een zegetocht door Nederland. Op 2 juli 1814 reisde Alexander I van Den Haag via Katwijk naar Amsterdam. Zo kwam de stoet ook door Lisse. Zoals bij veel gelegenheden in die tijd werd een gedeelte van de paarden bij de Witte Zwaan gewisseld. Ook werd er gegeten en gedronken. Het was zeker geen klein gezelschap, gezien de gepeperde rekening die de toenmalige, zeer populaire herbergier Gerrit Veldhorst (de Veldhorststraat is naar hem vernoemd) naar de latere koning Willem I opstuurde.

Bollenveilingen
De eerste droge veilingen (van bollen) van de latere Hobaho vonden in 1921 plaats in de Witte Zwaan. De initiatiefnemers dachten aan de ruimte van het etablissement voldoende te hebben, maar er werden zoveel bollen aangevoerd dat deze in de open lucht moesten worden opgeslagen. Het was maar goed dat 1921 een mooie droge zomer had, zodat men de bollen zonder waterschade in de buitenlucht kon opslaan. Voor de aanvoer van 1922 werd een hal gekocht.
De Witte Zwaan heeft vele eigenaren en uitbaters gekend. De families Van Ruiten, Hekkers, Van Duinen en Van der Ploeg zwaaiden er de scepter en laatstgenoemde eigenaar zag het op een gegeven moment werkelijk niet meer zitten. “We hebben dag en nacht gewerkt om er iets behoorlijks van te maken, maar steeds weer opnieuw komen we voor zeer hoge onderhoudskosten te staan en het is economisch gezien niet meer verantwoord om nog geld in de Witte Zwaan te steken”, aldus de ondernemer.
De sloop begon in 1970 en in 1971 was er niets dat nog aan de gebouwen herinnerde.
Cultuur-Historische Vereniging “Oud Lisse”, info@oudlisse.nl