Het voormalig pand van de Coöp is een gemeentelijk monument. | Foto: Beeldbank Lisse (Foto: Beeldbank Lisse)

Sporen van Vroeger

Winkelcoöperatie 100 jaar geleden opgericht

vr 9 nov 2018, 14:18 Column

Op 27 september 1918 werd officieel de Coöperatieve Verbruiksvereniging "Onderling Belang door Steun verkregen" opgericht. Dit jaar dus 100 jaar geleden. Het was net voor de afloop van de Eerste Wereldoorlog. Er was armoede, honger en weinig beschikbaar voor de eerste levensbehoeften. Er werden die jaren heel veel coöperaties in het leven geroepen om gezamenlijke voordelen te behalen.

De Coöperatieve Verbruiksvereniging "Onderling Belang door Steun verkregen" was een katholieke coöperatie. Men begon in een klein winkeltje (waar nu Roobol staat) aan de Kapelstraat. Later werd dit uitgebreid tot totaal 1200 vierkante meter met een groot pand op de hoek van de Kapelstraat met de Kanaalstraat, waar nu opticien Bril Jan't is gevestigd. Dit gebouw is in 1929 gerealiseerd in de stijl van de Amsterdamse School. C.W. Barnhoorn was de architect van het pand. Het is nu een gemeentelijk monument.
Zo'n verbruikscoöperatie was vooral bedoeld voor arbeidersgezinnen. Voor een paar gulden konden katholieke arbeiders lid worden. Dat bedrag hoefde niet in één keer te worden betaald. Door in termijnen te betalen kon ieder arbeidersgezin lid worden. Omdat het een coöperatie was, werd de winst als dividend uitbetaald. De winkel bewaarde alle bonnetjes. Aan het einde van het jaar kregen de leden over het totaal van de bonnetjes een paar procent dividend.
De grote bloeiperiode van de Coöp, zoals de coöperatieve vereniging genoemd werd, lag in de vijftiger en zestiger jaren van de vorige eeuw. In die tijd leefde het coöperatief denken nog volop en waren de zuilen ook nog volop aanwezig in het dagelijks leven. Zo was er aan de Heereweg ook een protestante verbruikerscoöperatie, die 'Ons Belang' heette.

1900 leden
De rooms-katholieke Coöp begon met een kruidenierswinkel. Al gauw werd dit uitgebreid met een manufacturenhandel. Daarna kwam er een bakkerij, een steenkolenhandel en een meubelhandel bij. In de hoogtijdagen telde de Coöp Onderling Belang 1900 leden. Vrijwel alle katholieke arbeiders in Lisse waren lid.
In de jaren zestig hechtte men meer aan individualisme en de verzuiling werd minder. De winkels van Onderling Belang gingen onvoldoende met hun tijd mee. De gebouwen waren daar ook niet echt geschikt voor. Er waren steeds minder leden, ook door het overlijden van trouwe leden. De meubelzaak en de cooking-winkel hielden het het langst vol. In 2006 sloten de winkels echter voorgoed hun deuren.

Subsidie
Daarmee was het echter niet afgelopen. Als steunfonds werd de 'Stichting voorheen Coöp Onderling Belang' opgericht. Dit werd gedaan om in de geest van de oprichters in 1918 voor de Lissese gemeenschap iets te betekenen. De nettohuuropbrengsten komen in het steunfonds terecht. Dit geld is beschikbaar als subsidie voor doelen met algemeen belang voor Lisse, zoals het Oranje-Comité en het Comité Open Monumentendag. De VOL kreeg voor het maken van het boek 'Wandel- en Fietsroutes langs bomen in Lisse' ook subsidie. Dit boek is overigens nog steeds verkrijgbaar bij "Oud Lisse".

reageer als eerste