Vrienden van Oud Hillegom zijn goed bij de tijd

Volgens sommigen laten wij ons regeren door onze kalender; daarmee wordt bedoeld dat we onze dagen volplannen met allerlei afspraken, waardoor we niet meer vrij kunnen beschikken over onze tijd. Gelukkig kunnen we dankzij de kalender wel afspraken maken waarbij we samen weten welke datum we precies bedoelen. Bij het werken met informatie uit onze geschiedenis is dat geen vanzelfsprekendheid.

Bijna wereldwijd maken we gebruik van de gregoriaanse kalender, sinds paus Gregorius XIII die in 1582 afkondigde. De aanpassing door paus Gregorius XIII had betrekking op het systeem van schrikkeljaren ten opzichte van de juliaanse kalender, die door Julius Caesar werd ingevoerd en vrijwel overal in het Romeinse Rijk gebruikt werd. Eerder wijzigde keizer Augustus de Egyptische kalender door een schrikkeldag in te voeren, aangezien de Egyptische kalender drie seizoenen van elk vier maanden telde, waarbij iedere maand 30 dagen telde. Om op een totaal van 365 dagen te komen, werden vijf extra dagen toegevoegd en zij vormden samen de dertiende maand.

De meeste oosters-orthodoxe kerken gebruiken nog steeds de juliaanse kalender om hun feestdagen te bepalen. Die kalender loopt nu 13 dagen achter op de gregoriaanse kalender. Een van de gevolgen hiervan is dat het kerstfeest in Rusland op 7 januari gevierd wordt – in onze optiek dan, want in de juliaanse kerk is het dan 25 december. Rusland schakelde enkele maanden na de Oktoberrevolutie over van de juliaanse op de gregoriaanse kalender en herdacht de eerste verjaardag van de Oktoberrevolutie in november. Het kalenderjaar volgens de Egyptische kalender begon met het overstromingsseizoen, de benaming 1 Toth (de eerste dag van de eerste maand van het eerste seizoen) is op 19 juli volgens de juliaanse kalender en op 1 augustus volgens de gregoriaanse kalender.

Wanneer we werken met historische documenten is het daarom van belang te weten welke kalender werd gehanteerd wanneer een datum werd vermeld en dat plaatst ons nog weleens voor een puzzel. En dat dan vaak ook in het oud-Latijn, maar dat moet dan wel leesbaar zijn en te begrijpen.

De vrijwilligers van de werkgroep Genealogie van Stichting Vrienden van Oud Hillegom zijn ware speurders als het gaat om informatie te vinden en die informatie juist te interpreteren. De werkgroep-leden zijn allemaal opgeleid om documenten en akten in oud-Latijns te kunnen lezen - enkelen al op gevorderd niveau, anderen zijn nog bezig met de beginnerscursus. Tijdens hun wekelijkse bijeenkomsten oefenen de vrijwilligers op Kwekerij Veelzorg op uitdagingen die werkgroep-coördinator Alphons Maas hen voorschotelt, met als gevolg dat deze speurders mooi werk kunnen verrichten voor de stichting om informatie uit het verleden naar het heden te brengen. Die kennis delen zij graag met bezoekers.

Op donderdag 23 mei houdt de werkgroep Genealogie de laatste genealogie-inloopavond voor de zomerstop. Tijdens deze avond kunnen bezoekers vanaf 19.00 uur in het Vriendenarchief op zoek naar informatie over families uit Hillegom en omstreken. Er zijn afschriften van doop-, trouw- en begraafboeken beschikbaar uit het Centraal Bureau genealogie. Onze specialisten staan dan klaar om de bezoekers bij te staan bij hun zoektocht. De toegang is gratis, u bent van harte welkom op Kwekerij Veelzorg aan Stationsweg 131.

De digitale versie van deze column is terug te vinden op www.vriendenvanoudhillegom.nl op www.dehillegommer.nl en www.lissernieuws.nl.