Begrafenis tijdens de vakantie

Natuurlijk, ik snap het, in deze zomervakantie liever even geen politiek. Laat de politici maar, want die moeten even bijkomen. Sommigen moeten zelfs weer even bij zinnen komen. Dus in september maar weer, bij het begin van een nieuw politiek seizoen. Tot die tijd vakantie, dus even niet werken maar andere dingen doen of gewoon even "heerlijk niks doen". Ofwel, het "Dolce far niente", zoals de Italianen zo mooi zeggen.

Dagdromen, tijd voor jezelf nemen, maar dat moet je wel kunnen. Dat is nog niet zo eenvoudig en ledigheid verveelt al snel. Tegenwoordig trainen mensen daarom op dagdromen en tijd voor zichzelf nemen. Het hoofd leegmaken en vol laten lopen met andere dingen. "Mindfulness", zoals de Engelsen zo mooi zeggen, is dan het toverwoord.

Daarom: wat is eigenlijk de kunst van het heerlijke niets doen? Bewegen, de natuur in om te horen en zien wat je het hele jaar had kunnen zien en horen, als je maar de tijd had genomen? Stil zitten op een terras, je laten afleiden door de wereld die aan je voorbij trekt? Of is het langzamer leven en goed eten in plaats van veel? Of wellicht meer produceren dan consumeren of juist omgekeerd? Hoe dan ook, de gemeenschappelijke deler is: even weg van de sleur en werkelijkheid van alle dag. Maar die werkelijkheid gaat niet weg, dus wordt een krantje gekocht of worden smartphone en tablet toch dagelijks geraadpleegd.

Deze zomervakantie breng ik door in Frankrijk, in hetzelfde huis in dezelfde plattelandsomgeving. Nou ja platteland, een prachtige vallei met forse heuvels. Een landelijk, afgelegen gebied met slechts 21 inwoners per vierkante kilometer (in Nederland is dat gemiddeld 504 per vierkant km). Goed eten, een goed glas wijn, tevreden en dankbaar zijn met wat je hebt. We komen daar al jaren, kennen alle buren goed en zijn goed geïntegreerd. Een tweede thuis zeg maar. Vorige week overleed Marie Louise, onze overbuurvrouw van 91. Tien maanden na het overlijden van haar 92-jarige man Eli. Een opgewekte boerenfamilie, hun leven hard gewerkt, nooit met vakantie gegaan, nooit met pensioen gegaan. Hun geheim: goed eten, een goed glas wijn op zijn tijd, actief blijven maar op tijd je rust nemen, tevreden en dankbaar zijn met wat je hebt. Met het overlijden van Marie Louise werd het einde van een generatie gemarkeerd in ons dorp met 270 inwoners.

Afgelopen zaterdag hebben we haar begraven. Alle inwoners van het dorp, inclusief kinderen, waren bij de uitvaartmis en de begrafenis. Het 13e-eeuwse kerkje, de afdalende wandeling in de stralende zon over een bergpad 100 meter naar beneden om haar bij te zetten in het familiegraf, zal ik nooit vergeten. Net als die hemelse aanblik van de toppen van de bergen in onze kilometerslange vallei. Je voelde het, weinig ruimte tussen hemel en aarde, een wandeling van alle dorpelingen van het leven naar de dood en terug. Een eenvoud en saamhorigheid die je nog zelden ziet. We waren erbij en deze begrafenis siert voor altijd onze herinnering aan de zomer van 2019.

Zinvol niets doen, bij en niet langs mensen en dingen leven, daar word je niet per se vrolijk van, maar wel gelukkig. Waar je ook bent.