Het bruggetje van Six, getekend door Rembrandt in 1645. De foto komt uit het eerste Nieuwsblad van Oud Lisse uit 2002.
Het bruggetje van Six, getekend door Rembrandt in 1645. De foto komt uit het eerste Nieuwsblad van Oud Lisse uit 2002. Foto: VOL

Rembrandt en het bruggetje van Six

Column Sporen van Vroeger

Het jaar 2019 is uitgeroepen tot het Rembrandtjaar omdat het zijn 350ste sterfjaar is. Door de vele activiteiten en promotie is u dat ongetwijfeld niet ontgaan. De vraag kwam of Lisse of Hillegom nog iets te melden heeft over Rembrandt. Rembrandt was regelmatig op bezoek bij de familie Six op landgoed Elsbroek in Hillegom, net ten noorden van Lisse. Hij zou daar een bruggetje geschetst hebben.

Tot 1867 bevond zich ten noorden van Lisse het uitgestrekte landgoed Elsbroek. Van 1642 tot 1801 is de naam van de familie Six onlosmakelijk aan deze buitenplaats verbonden geweest. In 1867 is het landgoed van 782 hectare in delen verkocht. Het landhuis is in 1870 gesloopt.

Jan Six
De eerste van de leden van deze familie was Jan Six (1618-1700), die in zijn vrije tijd, naast het schrijven van gedichten en toneelstukken, ook in schilderen geïnteresseerd was. Hij stond op goede voet met Rembrandt. Op een mooie dag in het jaar 1645, zo gaat het verhaal, logeerde Rembrandt bij zijn vriend Six op landgoed Elsbroek.
Rembrandt toog naar buiten om in de landelijke omgeving van Elsbroek het een en ander vast te leggen in zijn schetsboek. Zijn tekenwerk wilde maar niet vlotten omdat het 14 juni was. Zijn geliefde Saskia was namelijk 3 jaar daarvoor op 14 juni 1642 gestorven.
Tegen half twaalf kwam Six terug van zijn werk in Haarlem. Rembrandt zat nog steeds achter zijn schetsboek te mijmeren. "En", vroeg Six, "hebt gij uw schetsboek met eenige mooie schetsen voor schoone schilderijen verrijkt?" Waarop Rembrandt antwoordde dat hij die ochtend niets had uitgevoerd. "Alle duivels te paard op een houtvlot! Wat zijt ge dan lui geweest! Dat zijn we niet gewend. Maar het is jammer van die mooie dag", zei Six. Zijn vriend wilde het echter niet opgeven en wilde met hem wedden om vijf gouden dukaten dat hij in een half uur tijd nog een mooie schets kon maken. Die weddenschap is door Rembrandt nog juist op tijd gewonnen en heeft ons de ets, bekend als 'Het bruggetje van Six' opgeleverd. Het betreffende bruggetje zou over de Elsbroekervaart, de vaart langs de tegenwoordige Singel, gelegen hebben. Het torenspitsje aan de horizon is dan de Hillegomse St. Maartenskerk. Rembrandt stond dan met zijn rug naar Lisse, toen hij het bruggetje tekende.

Volksalmanak van 'Het Nut'
Bovengenoemd verhaal is ons overgeleverd door Van Loenens 'Beschrijving en kleine Kroniek van de Gemeente Hillegom', dat in 1916 verscheen. Van Loenen dankte het verhaal op zijn beurt aan ds. W.P. Wolters, die het wat uitgebreider publiceerde in de Volksalmanak van 'Het Nut' in 1883. "Of het op historie berust is niet uit te maken", zo lezen we aan het eind, al zal Rembrandt als goede vriend van Six, vaak diens buitenplaats te Hillegom bezocht hebben.
Bovenstaande beschrijving komt uit een artikel van Rob Pex uit het allereerste Nieuwsblad van de VOL (2002).

Uit de krant