De Von Bönninghausenlaan uit 1934 ziet er beeldbepalend uit voor die bouwperiode.
De Von Bönninghausenlaan uit 1934 ziet er beeldbepalend uit voor die bouwperiode. Foto: Nico Groen

Herontdekt in memoriam Von Bönninghausen

Column Sporen van Vroeger

Burgemeester Von Bönninghausen stierf 100 jaar geleden. Deze oud-burgemeester van Lisse stierf 100 jaar geleden in de trein op weg naar zijn familie. Dokter Haase uit Lisse schreef een in memoriam in het Leidsch Jaarboekje van 1920. Deze voor de geschiedenis van Lisse belangrijke gebeurtenis is herontdekt door Ed Olivier.

Het in memoriam is geplaatst in het laatste Nieuwsblad van 2019 van de VOL. Dit is gratis voor leden en voor anderen voor € 5,00 te verkrijgen tijdens de inloop op dinsdagmorgen in de Vergulde Zwaan. De volledige tekst van het in memoriam staat hieronder.

"Den 15 Maart 1919, op reis naar zijne familie te Tubbergen, overleed plotseling in den trein tusschen Deventer en Bathem Jhr. P.F.A.J. von Bönninghausen tot Herinckhave, burgemeester van Lisse. De heer von Bönninghausen, die gedurende ruim dertig jaren het burgemeestersambt heeft vervuld, stond bij de burgerij van Lisse in hoog aanzien. Hij werd geboren te Tubbergen op 9 Aug. 1858 op het landgoed Herinckhave, uit een adellijk geslacht. Hij genoot zijne opleiding aan het gymnasium te Rolduc en werd den 28en September 1888 benoemd tot burgemeestersecretaris van Lisse. Onder zijn bewind ging Lisse zeer vooruit en kwam 't meer en meer tot bloei. Het zielental verdubbelde, en de welvaart van de bevolking nam steeds toe. Het nieuwe postkantoor en raadhuis, de gasfabriek en de monumentale Rijkslandbouwwinterschool werden onder zijn beheer gebouwd. De gemeentezaken, met name de financiën, gingen hem zoo ter harte als golden 't zijne privébelangen. Door gepaste zuinigheid was hij er steeds op uit het belastingcijfer op een laag peil te houden. Nooit heeft hij zich zelf gezocht, doch was altijd vervuld van ijver voor zijne gemeente: zelfs in de latere jaren van zijn leven, toen een slepende kwaal zijne geestelijke en lichamelijke krachten langzaam sloopte. Zijne ziekte noodzaakte hem op een 1 December 1916 het secretariaat neer te leggen en over te dragen aan zijn opvolger den heer de Haan. Burgemeester von Bönninghausen was een edelman van den ouden stempel. In voorkomen en optreden was hij op en top de aristocraat en gezagsman, die een ieder respect wist af te dwingen. Hij bezat de gave met een ieder, zonder onderscheid van rang of stand om te gaan. Het "noblesse oblige" verloor hij daarbij nooit uit 't oog. Hij was overtuigd Katholiek: als burgemeester strikt rechtvaardig en onpartijdig. Onoprechtheid en draaierij waren hem een doorn in 't oog. Zijn prikkelbaar temperament leidde hem, vooral in zijne hoedanigheid als hoofd der politie, niet zelden tot uitvallen van rechtmatigen toorn, die den verdachte tot de orde, en niet zelden tot bekentenis brachten. Een krachtige persoonlijkheid als de ontslapene, die zulk een groot deel van zijn welbesteed leven heeft gegeven voor het welzijn zijner gemeente, zal niet licht worden vergeten en zijne nagedachtenis zal ongetwijfeld, vooral bij de ouderen in de gemeente Lisse, in hoog aanzien blijven.
Lisse, 31 Jan. 1920. F. G. M. HAASE"

Aldus het in memoriam. In 1934 werd de burgemeester voor al zijn verdiensten voor Lisse geëerd doordat een straat naar hem genoemd werd: de Von Bönninghausenlaan, een statige straat met zijn karakteristieke jarendertighuizen.

Uit de krant