Jos Draijer
Jos Draijer Foto: pr

Jeugdhulp geslaagd?

Column Notenkraker

De vlaggen met schooltassen in top. Kijk, die is geslaagd, die hebben wat te vieren. De gezakte leerlingen kennen we niet, want daar gaat de vlag niet uit. Doorgaans zijn dat er niet zo veel. Maar geslaagd of niet, voor de rest van hun leven dragen ze heel bijzondere herinneringen aan de schooljaren 2020 en 2021 met zich mee. De coronacrisis ontregelde de samenleving behoorlijk, voor scholieren werd vrijwel alles anders. Geen of digitaal thuisonderwijs, je klasgenoten missen, De hele dag met je ouders, broers en zussen thuis zijn, terwijl goed onderwijs en sociaal contact zo belangrijk zijn voor je schoolloopbaan en je persoonlijke ontwikkeling. U herkent dit vast wel. Pubers op de drempel van kind en jongvolwassen zijn, zoekend naar zichzelf en hun plek in de wereld. En dan komen daar allerlei beperkingen vanwege de coronacrisis ook nog eens bij. Het oude normaal, de houvast is weg. Des te meer respect voor deze leerlingen die ondanks alles geslaagd zijn en nu vooruit kunnen kijken, op zoek naar studie of werk gaan.

Hoe gaat het met de jeugd?
Maar er zijn ook best veel leerlingen die deze coronacrisis niet zo goed doorgekomen, maar juist achtergebleven of zelfs uitgevallen zijn. Komen die er weer bovenop om een geslaagd leven te kunnen leiden? Of raken ze verstrikt in een maatschappij van ongelijke kansen voor studie en werk? Daarom vraag ik mij af: hoe gaat het eigenlijk gaat met de jeugd in Nederland?
De ene keer lees ik een rapport van de UNESCO dat stelt dat de Nederlandse jeugd tot de gelukkigste van de wereld behoort. Een andere keer lees ik dat in Nederland nog nooit zoveel jongeren in problemen verwezen worden naar de jeugdhulpverlening als nu. Met lange wachtlijsten als gevolg. Heel concreet, in 1980 kwam 1 op de 24 jongeren bij de jeugdhulpverlening terecht. In 2020 is dat gestegen naar 1 op de 8 jongeren.

Extra geld
Om die toename van jongeren bij de jeugdhulpverlening te kunnen opvangen heeft het kabinet, na zware druk van de gemeenten, 1,9 miljard euro aan de gemeenten toegezegd om te voorkomen dat gemeenten financieel kopje onder gaan vanwege de uit de hand lopende kosten voor jeugdhulpverlening. Voor Hillegom betekent dit bijvoorbeeld, dat bovenop de nu al 8 miljoen euro die per jaar besteed wordt aan jeugdhulpverlening, zij er 800.000 euro bij krijgt. Omgerekend betekent dit dat per jaar tussen de 15 en 20 duizend euro per jongere aan jeugdhulp wordt besteed (8,8 miljoen gedeeld door het aantal jongeren bij de jeugdhulpverlening).
Een helder antwoord op de vraag wat de oorzaak is dat zoveel jongeren bij de jeugdhulpverlening terechtkomen is moeilijk te vinden. Ligt de oorzaak bij de samenleving, sociale media, de ouders, of de jeugd zelf? Of ook bij het groeiend aantal erkende mentale stoornissen?

Oplossen
Hoe dan ook, met meer geld alleen los je de wachtlijsten in de jeugdzorg niet op. Investeer daarom meer in bijvoorbeeld vroegtijdige onderkenning, preventie die werkt, integrale jeugdhulpverlening, sociale veiligheid in buurten, opvoedingsondersteuning voor ouders, zodat kwetsbare jongeren toch slagen in het leven. De wachtlijsten voor jongeren die complexe specialistische jeugdzorg echt nodig hebben lossen zich dan vanzelf op.
Kortom, jeugdhulp niet onnodig medicaliseren.
Notenkraker is een column van Jos Draijer en verschijnt om de week in deze krant. Reageren? Mail naar: redactie@dehillegommer.nl.

Uit de krant