Vaccinatie nieuwe splijtzwam?

We zijn in Nederland goed op weg om de corona-epidemie te beheersen, ook al zijn we er nog niet. Vooral door de bereikte vaccinatiegraad van ongeveer 75 procent is de druk op de intensivecare-afdelingen (IC-afdelingen) in de ziekenhuizen fors afgenomen. Minder zieke mensen met coronaklachten houden bedden bezet. Daardoor is er weer ruimte ontstaan om uitgestelde noodzakelijke operaties en behandelingen van levensbedreigende aandoeningen en ziekten zoals kanker in te halen. 

Het zal je persoonlijk maar treffen, in angst te leven vanwege het uitstellen van een noodzakelijke operatie of behandeling omdat het ziekenhuis al vol ligt. Het gevaar is nog niet geweken omdat de coronabesmettingen nog steeds niet helemaal onder controle zijn. Jongeren, kwetsbare mensen met onderliggend lijden, mensen uit achterstandswijken en vaccinatieweigeraars (om principiële of religieuze redenen) vormen een risicogroep. Daarom kan volgens experts de komende maanden het aantal coronagerelateerde ziekenhuisopnames weer fors stijgen. Met als gevolg dat er schrijnende keuzes gemaakt moeten worden: wie moet eerst geholpen worden? Bij een vaccinatiegraad van 95 procent zou dat risico aanzienlijk verminderd worden. Het enige wat daarvoor nodig is, is meer vaccinatiebereidheid, solidariteit en gevoel voor medeverantwoordelijkheid. Meer aan anderen denken dan alleen aan jezelf.

Een tweede ‘probleem’ in de discussie over wel of niet vaccineren is de persoonlijke vrijheid rond vaccineren. In de hele samenleving vinden daarover heftige discussies plaats. Voorstanders van vaccinatie pleiten voor solidariteit, tegenstanders voor persoonlijke vrijheid. Maar hoe ver gaat die persoonlijke vrijheid eigenlijk? Vooral wanneer die ten koste van de gezondheid van anderen gaat? Te ver, lijkt mij. Zeker wanneer coronapatiënten, die met vaccinatie corona hadden kunnen vermijden, voorrang krijgen boven gevaccineerde patiënten met andere ziekten dan corona. 

Dus wat zijn eigenlijk de grenzen van de persoonlijke vrijheid in onze samenleving? De overheid heeft de grondwettelijke plicht de gezondheid van de burgers te beschermen, maar ook grondwettelijke plicht de autonomie van het menselijk lichaam te respecteren. De burger gaat dus zelf over zijn of haar eigen lichaam, niet de overheid. Een botsing van grondrechten in onze grondwet. Hoe kom je daar uit? In Nederland door ontmoedigen wat slecht is, aanmoedigen wat goed is. Of door indirect dwang of drang uit te oefenen. 

Terug naar het vaccineren. Een discussie over een nieuwe tweedeling in de samenleving dient zich aan. Een tweedeling van wel en niet gevaccineerde mensen, ieder met verschillende vrijheden. De een mag wel naar binnen, de ander niet. Een nieuwe tweedeling als splijtzwam in onze samenleving? Dat zal best wel, maar die is ook gemakkelijk te voorkomen, door te werken aan een vaccinatiegraad van 100 procent. En waarbij wat mij betreft het zorg- en onderwijspersoneel het goede voorbeeld geeft. Maar ook door een gezondheidspas (vaccinatiebewijs) zoals je QR-code op je CoronaCheck-app te tonen wanneer dat gevraagd wordt. Een kleine moeite die je alle vrijheid verschaft zonder anderen in gevaar te brengen. 

Daarom, vaccinatietwijfelaars of -weigeraars, denk nog eens na, kies voor solidariteit en niet voor vrijheid ten koste van anderen. Gevaccineerd zijn tegen corona wordt de norm, voor iedereen. Alleen daardoor kan een splijtzwam in de samenleving over voorrang van de corona zorg boven reguliere zorg voorkomen worden.
Notenkraker is een column van Jos Draijer en verschijnt om de week in deze krant. Reageren? Mail: redactie@dehillegommer.nl.