Poolse arbeidsmigranten in de Duin- en Bollenstreek

Wat werd er in Europa gegniffeld toen in Engeland benzinepompen niet meer bevoorraad konden worden omdat er niet genoeg vrachtwagenchauffeurs zijn om de fossiele brandstoffen bij de tankstations te bezorgen. Wel 100.000 vrachtwagenchauffeurs tekort, schreeuwden Britse krantenkoppen. Waar zijn die chauffeurs dan gebleven? 

Steevast werd gewezen naar Brexit als dé reden: arbeidsmigranten in de transportsector zijn massaal teruggekeerd naar het vasteland van Europa omdat ze, sinds de uittreding van het Verenigd Koninkrijk (VK) uit de interne markt van de EU, problemen kregen met hun verblijfsvergunningen in Engeland. Eigen schuld dikke bult werd gefluisterd, het VK moest en zou toch uit de EU? Nou, dan krijg je dit. Premier Boris Johnson probeerde het pijnlijke gebrek aan brandstof bij de pomp nog te ‘spinnen’ door te vertellen dat het toch echt kwam door corona en de vergrijzing in de transportsector. Geen Brit die dat natuurlijk gelooft.
Vorige week donderdag gebeurde in Polen iets vergelijkbaars dat grote consequenties kan hebben voor de EU, Nederland en zelfs de Duin- en Bollenstreek. Het Poolse Constitutioneel Hof oordeelde dat in een aantal gevallen het nationale Poolse recht boven het Europese recht gaat en dat daarmee delen van het EU-verdrag zich onterecht bemoeien met interne aangelegenheden van een EU-lidstaat.
In feite worden hiermee uitspraken van het Europees Hof van Justitie ondergeschikt gemaakt aan het Poolse Constitutioneel Hof. Daardoor wordt Polen feitelijk buiten de Europese rechtsorde geplaatst. En dat door een uitspraak van een Pools Constitutioneel Hof dat niet onafhankelijk, maar een verlengstuk is van de rechts-nationalistische regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid. Maar dat is volledig in strijd met het ook door Polen ondertekende EU-verdrag.
De EU is namelijk geen internationale organisatie, maar een supranationaal (bovenstatelijk) orgaan, zoals dat heet. Dat wil zeggen dat bepaalde nationale bevoegdheden door de lidstaten zijn overgedragen aan EU-instituties zoals het Europees Hof en de Europese Commissie. Vooral op het terrein van de rechtsorde waarin de waarden en wetten zijn verankerd ter bescherming van de EU-burgers. En de interne markt natuurlijk, met als belangrijkste pijler: vrij verkeer van personen, goederen, kapitaal en diensten. Daar aan tornen is voorsorteren op uittreding uit de EU, een Polexit. En dat, terwijl Polen al jaren de grootste netto-ontvanger is van de EU. Gelukkig heeft de Europese Commissie nog niet het Poolse coronaherstelplan goedgekeurd waarmee 36 miljard euro is gemoeid (23,9 miljard als gift en 12,3 miljard als goedkope lening). Waar dit eindigt?
Hoe dan ook, dit gegeven raakt ook de Duin- en Bollenstreek waarin ongeveer 10.000 arbeidsmigranten werken en/of wonen. Een zeer aanzienlijk deel daarvan is Pools, ook al hebben gemeenten geen precies beeld van de werkelijke aantallen. Hoe kan dat, vraag je je af, maar dat terzijde.
Bij uittreding van Polen uit de EU verslechtert de positie van de Poolse arbeidsmigrant, want waarden en wetten van de Europese interne markt, vooral die over het vrij verkeer, zijn dan niet langer van toepassing. Ze worden ‘gedegradeerd’ tot derdelanders, als burgers van buiten de EU. Met alle gevolgen van dien voor hen, maar ook voor bedrijven in de Duin- en Bollenstreek met een groot gebrek aan personeel.
Notenkraker is een column van Jos Draijer en verschijnt om de week in deze krant. Reageren?
Mail: redactie@dehillegommer.nl.