Help, de Russen komen!

Dubbelzinniger kan deze titel niet want: welke Russen dan? De agressieve militaire Russen die gewelddadig Oekraïne willen bezetten, met ontwrichtende gevolgen in heel Europa en dromen over oprukken naar het Westen, ook Nederland willen bezetten? Of slaat de titel op de vluchtende Russen zoals deserterende militairen en burgers die niet gemobiliseerd willen worden en het land verlaten, waardoor het aantal asielaanvragen in de Europese Unie (EU) kan exploderen? Kortom, reken erop dat de Russen komen. Maar welke, bezetters of vluchtelingen, daders of slachtoffers?

De Russen als bezetters, daar geloof ik niet in, want we hebben de NAVO die haar lidstaten beschermt. Daar kan Rusland niet tegenop. Ook al hebben ze het Oekraïne-scenario eerder in Syrië uitgeprobeerd dat nu ‘bezet’ wordt door Russen die president Assad in het zadel houden. De Russen die komen zijn vluchtelingen die asiel aanvragen in Nederland. Dat zie je nu al: het aantal asielaanvragen was in het eerste kwartaal 2022 net zo hoog als in heel 2021. En sinds de recent door Poetin afgekondigde ‘gedeeltelijke’ mobilisatie stijgt het aantal Russische vluchtelingen enorm. Vooral omdat nu in de praktijk blijkt dat niet alleen reservisten, maar ook gewone burgers worden gemobiliseerd. EU-landen, dus ook Nederland, krijgen te maken met een aanzienlijke instroom van Russische vluchtelingen. In Nederland boven op de tienduizenden lopende asielaanvragen die nog niet eens behandeld zijn door de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). 

Vicepremier Kaag (D66) en staatssecretaris Van der Burg (VVD) hebben al laten weten dat Russische deserteurs uit het leger en vluchtende burgers voor de militaire mobilisatie die hier asiel aanvragen, niet zullen worden teruggestuurd en hun verzoek wordt in behandeling genomen. Zij worden als ‘landverraders’ beschouwd door de Russische overheid en zijn bij terugkeer niet veilig in eigen land. Een belangrijk criterium voor toelating. Of dat ook het officiële kabinetsbeleid is, is nog onduidelijk want binnen de vier coalitiepartijen wordt fundamenteel verschillend gedacht over asiel- en immigratiebeleid. Bijvoorbeeld: D66 is van mening dat het niet om een instroomprobleem gaat, maar om een doorstroomprobleem. Terwijl de VVD van mening is dat het wel degelijk om een instroomprobleem gaat. De vage tekst in het huidige regeerakkoord over asiel en immigratie poetst dat politieke meningsverschil niet weg. Bovendien, ook in de versplinterde Tweede Kamer wordt hier heel verschillend over gedacht. Een doortastend effectief beleid lijkt daarom ver weg. Ook door verplichtingen uit internationale verdragen waar Nederland aan gehouden is. En daar komt nog bij dat de overbelaste IND het allemaal niet meer aankan en dus achterstanden in de behandeling van asielaanvragen niet worden ingelopen. Om nog maar te zwijgen over het risico dat het draagvlak bij burgers in gemeenten voor opvang van vluchtelingen en asielzoekers afneemt, omdat het vaak om te grote aantallen gaat in dit toch al dichtbevolkte landje. Burgers beseffen heel goed dat het een structureel en vrijwel onoplosbaar probleem is geworden dat de welvaartsstaat met haar publieke diensten en voorzieningen permanent belast. Uiteindelijke oplossing? Pfff…
Oorlogen de wereld uit, respecteer grenzen van elk soeverein land, praat met elkaar, schiet niet op elkaar. Dat werkt al 75 jaar in de Europese Unie!
Notenkraker is een column van Jos Draijer en verschijnt om de week in deze krant. Reageren? Mail naar: redactie@dehillegommer.nl.