In 1542 was er al een orgel in de Grote Kerk

Grote veranderingen aan de binnenkant zijn op til voor de Grote Kerk. Naast kerkdiensten moeten er na de verbouwing allerlei culturele activiteiten kunnen plaatsvinden. Omdat het een rijksmonument is, mogen er aan de buitenkant geen grote veranderingen plaatsvinden. Ook aan het orgel zal niet veel veranderd worden.

Rond 1300 raakten orgels in de kerk in gebruik. In Lisse was er in de 16e eeuw een. Uit de archieven blijkt dat in 1542 Mr. Jan Claes van Hillegom als organistmeester is aangenomen in de Grote Kerk. Uit de ‘Voorlopige lijst van Nederlandsche Monumenten van Geschiedenis en Kunst van de Provincie Zuid-Holland’ uit 1915 blijkt in Lisse een orgel uit 1822 aanwezig te zijn. Dit zou een Knipscheer-orgel zijn geweest. Drie generatie orgelbouwers telde de familie Knipscheer.

Waar sieraad der kerk
In 1858 wordt volgens de kerkenraadnotulen de Grote Kerk flink opgeknapt. Er staan diverse werkzaamheden vermeld. In verband met het orgel staat er: “Het orgel, hetwelk voor rekening van iemand, wiens naam niet genoemd mag worden, insgelijks in- en uitwendig geheel was vernieuwd en verfraaid en nu weer een waar sieraad der kerk mag heeten”. Die vernieuwing van het orgel was opgedragen aan de firma N.A.G. Lohman, orgelmakers te Leiden. Lohman is de naam van een bekende familie van orgelbouwers. Je vindt in ons land, bijvoorbeeld hier in de buurt in Warmond, nog verscheidene Lohman-orgels. Schrijver Maarten ’t Hart speelt geregeld op het Warmondse Lohman-orgel.

Kegelladen orgel
Het Knipscheer-orgel van Lisse werd in 1917 echter van de hand gedaan en kwam terecht in de gereformeerde kerk van Vriezenveen. Het werd verkocht voor 2.500 gulden. In Lisse werden orgelbouwers uitgenodigd mee te dingen voor het mogen bouwen van een nieuw orgel. De bouw werd gegund aan de firma A.S.J. Dekker uit Goes. Het werd een pneumatisch kegelladen-orgel. Kosten ongeveer 60.000 gulden. De kwaliteit ervan liet te wensen over. In de dertiger jaren was al een grondige restauratie nodig.

Huidige orgel uit 1961
In 1961 werd het huidige orgel in de Grote Kerk geplaatst. Restauratie van het Dekker-orgel vond men onverantwoord, iedere cent aan restauratie besteed zou weggegooid geld betekenen. De firma Flentrop uit Zaandam verzorgde het nieuwe orgel, met mechanische sleepladen toegerust. De firma Flentrop is sinds 1903 nationaal en internationaal actief in orgelbouw en orgelrenovatie. 

Ook na de aangekondigde veranderingen in de Grote Kerk zal het orgel vast een prominente plaats blijven innemen, zowel in de eredienst als in concerten. Laat de registers maar opengaan!

Nieuwsblad van de VOL
Bovenstaande gegevens komen uit het laatste kwartaalblad van de Cultuur-Historische Vereniging “Oud Lisse”. Daarin staat een uitgebreid artikel van Liesbeth Brouwer over het orgel van de Grote Kerk. Dit kwartaalblad is, zoals elk kwartaalblad, te koop voor 5 euro per stuk tijdens de inloop op dinsdagmorgen in De Vergulde Zwaan aan de 1e Havendwarsstraat 4. De bladen zijn gratis voor leden.
Cultuur-Historische Vereniging “Oud Lisse”, info@oudlisse.nl