Houtsnede van een hyacint in de herdruk van The Herbal uit 1633 (Foto: pr)

Botanisch meesterwerk in Museum de Zwarte Tulp: The Herball van John Gerard

ma 25 jul 2022, 13:00 Cultuur

Van 25 juli tot en met 11 december is er in het Prentenkabinet van Museum de Zwarte Tulp de tentoonstelling Botanisch Meesterwerk te zien. De aandacht gaat uit naar The Herball van John Gerard. In 1597 kregen de Engelsen een planten’bijbel’ in hun eigen taal die eeuwenlang hét handboek zou zijn voor medici, apothekers en plantenliefhebbers. Een boek met 1392 pagina’s en meer dan 1800 afbeeldingen.

Auteur was de Londenaar John Gerard (1545-1611/12), opzichter van de tuinen van William Cecil Lord Burghley in Londen, de belangrijkste adviseur van koningin Elizabeth I. Gerard had ook zelf een tuin in Londen met wel duizend verschillende planten. Hij gaf zijn boek een dubbele titel: ‘The Herball, or, Generall Historie of Plantes’ om te laten zien dat het meer was dan een kruidenboek alleen. John Gerard was als botanicus autodidact. Hij had zijn kennis opgedaan door heel veel te reizen (misschien zelfs wel als scheepsarts) en te lezen en door contacten met andere botanici overal in Europa.
The Herbal is een opeenstapeling van alles wat er in die tijd over planten bekend was. Gerard gebruikte teksten van beroemde botanici uit de oudheid en van tijdgenoten als Pier Andrea Mattioli, Carolus Clusius, Rembert Dodoens en Mathias de Lobel. Ook de afbeeldingen kwamen overal vandaan. De drukker in Londen leende of huurde ze onder andere bij drukkerij Plantijn in Antwerpen, waar ze vaak al voor andere publicaties waren gebruikt.
De tentoonstelling Botanisch meesterwerk toont een zeer zeldzaam, volledig exemplaar van The Herball en groot aantal prenten uit het boek van 1597 en de herdruk van 1633. Boek en prenten maken deel uit van de Collectie Nieuwenhuis die in langdurige bruikleen is bij Museum de Zwarte Tulp. Ook wordt in de tentoonstelling getoond hoe de illustraties voor The Herbal werden gemaakt: van tekening in kleur, de houtsnede, tot de afdruk in het boek.
Museum de Zwarte Tulp zit aan de Heereweg 219 in Lisse, telefoon 0252 - 417 900. Geopend dinsdag t/m zondag 13.00 – 17.00 uur, zie ook www.museumdezwartetulp.nl. De Museumkaart is er geldig.