Boerderij Langeveld sinds 1980 een rijksmonument
Vorig jaar hebben we aandacht besteed aan de cultuurhistorie langs het Ommetje van de Poelpolder. Toen gingen we van de Zemelbrug over de dijk naar het zuiden naar de vroegere school Uitermeer. We lopen nu verder tot de boerderij van Langeveld met het adres 't Lange Rack 2, voorheen Eerste Poellaan 102. Bij de aanleg van de wijk Poelpolder was het adres eerst ook nog Ooievaarstraat 289.
De boerderij werd in 1642 gebouwd, tegelijk met buitenplaats Uytermeer.
Vermeldenswaardig is de ingebouwde steen met opschrift "1818 den 4e maand, 4de dage eers gelegen. C. Langeveld". Deze eerste steen werd gelegd door Cornelis Claesz. Langeveld. De boerderij kreeg toen de vorm van de huidige stolpboerderij. Het woongedeelte is aangebouwd aan de boerderij. Daardoor heeft het rieten dak de vorm van een zadel (zadeldak). De boerderij had in het midden een grote ruimte voor het hooi. Dit werd het vierkant genoemd. Om het vierkant waren de bedrijfsruimten en de woning gesitueerd. Achter de keuken was de kaasmakerij met een grote kelder. Er was een dubbele koestal. Aan de voorkant was de paardenstal en de dorsvloer. Door deze vorm is het een Noord-Hollandse stolpboerderij. Stolpboerderijen komen bijna alleen boven het Noordzeekanaal voor. Een stolpboerderij in Lisse is dus heel bijzonder. Op een plattegrond van Lisse is duidelijk te zien, dat deze boerderij, gezien vanaf de Heereweg, schuin achter de donjon Dever ligt. De boerderij, Dever en Uytermeer zijn vroeger heel bewust op die plek gebouwd. Vóór de aanleg van de Poelpolder liep het land van Dever veel verder naar het oosten door dan de huidige Rijnsloot. De oorspronkelijk Poel had een grillig lopende oever. Deze Poel bestond namelijk uit diverse met elkaar verbonden meren: hier ter plekke Zuidpoel en Geestwater genaamd. De Rijnsloot volgde die grillige lijn niet, maar sneed grote stukken land af om een nette, wat rechtere ringsloot te krijgen. Hier ter plekke werd een groot stuk land afgesneden. Daardoor verloor Dever maar liefst 939 roeden (meer dan een hectare) aan de Poelpolder, volgens een uitvoerig verbaal uit die tijd. Boerderij en donjon zijn gebouwd op een (ondergrondse) duinrug, die vanaf de Heereweg diep doorloopt in de Poel. Zo'n oost/west duinrug werd een 'horn' genoemd. Deze horn heette in de 14de en 15de eeuw Reynershorn, waarschijnlijk vernoemd naar Reinier D'Ever (1346-1417), die de donjon gebouwd heeft. Omdat de fundering van de boerderij op zand rust, is deze in de loop van de eeuwen niet verzakt en zo goed gebleven, dat het in 1980 een rijksmonument is geworden. Woningbouw in de buurt betekende het einde van het boerenbedrijf. De boerderij is in 2002 grondig gerestaureerd en is nu een woonboerderij. Daarbij werd een buitenstal en de beide bouwvallige schuren afgebroken. Daarvoor in de plaats kwam een L-vormige woning met een puntdak. In het Nieuwsblad van de Vereniging Oud Lisse van januari 2003 staat een uitgebreid interview met C. Horsman, de eigenaar, die opdracht tot de restauratie heeft gegeven en nog steeds op de boerderij woont. Dit Nieuwsblad is in te zien tijdens de inloop op dinsdagmorgen.