Lisse 825 jaar, maar Daerrode bestond al eerder
ColumnLisse bestaat dit jaar op papier 825 jaar. Dit wordt groots gevierd, maar waarschijnlijk waren hier al vóór die tijd ontginningen om veen te winnen en grond geschikt te maken voor teelt van gewassen. Zo staat er in het register van graaf Floris V (1254-1296) dat een stuk grond in Lisse in leen wordt gegeven aan Dirk van Daerrode aan de westkant van de Achterweg-Zuid nabij Ter Specke.
Achterweg-Zuid lag op het oostelijkste deel van een smalle strandwal of duinstrook. De westelijke grens van deze strandwal liep vanaf de achterkant van Ter Specke via de achterkant van het crematorium en verder naar de Essenlaan. Ten westen hiervan lag een strandvlakte met veen. De westkant van deze strandvlakte lag bij boerderij de Phoenix. Westelijk daarvan lag het Keukenduin.
Graven van Holland
Dit hele gebied vanaf de Achterweg-Zuid was in de 12e eeuw en eerder eigendom van de graven van Holland. Deze graven gaven het in leen (een soort langdurige pacht) aan de bewoners van leenhof Teylingen. De Teylingers waren de houtvesters van het hele gebied. Zij gaven op hun beurt de strook vanaf Achterweg-Zuid tot boerderij de Phoenix weer in leen, meestal aan familieleden. Het gebied heette Daerrode. ‘rode’ betekent zoiets als ‘ontgonnen grond’ en ‘daer’ of ‘dare ‘ duidt op een veen en moerasgebied. De eerste vermelding van Daerrode was pas in 1281, maar waarschijnlijk was hier al veel eerder sprake van ontginning via de Teylingers.
Verwant met Van Teylingen
Door het overlijden van Willem van Teylingen zonder zoon in 1283 verviel de leen weer aan de graven van Holland. Omdat van de graven veel op papier bewaard is gebleven, is er vanaf ± 1280 veel bekend over de geschiedenis, maar daarvóór waren er onder de Teylingers ook al veel percelen in leen uitgegeven.
In 1281 had Wouter Foijken een terrein, waarop zijn huis stond ter plaatse van de huidige villa Grotenhof. Hij was mogelijk een zoon van Floris van Teylingen. Net ten zuiden daarvan kreeg in 1281 Dirk van Daerrode van de graaf een perceel van het Keukenduin tot de Achterweg in leen. Daarvóór was hij ongetwijfeld ook al gebruiker onder de Teylingers. Hij noemde zich naar het gebiedje.
Ten zuiden daarvan was een terrein met huis in 1418 in bezit van Herman IIsbrandsz. Daarvóór is niets bekend over dat perceel. Ten zuiden van Herman, op de plek van het crematorium, was nog een perceel. Dat was in leen bij Matthijs Bort. Bij de overgang na het overlijden van Willem van Teylingen naar de graaf van Holland vernieuwde Matthijs in 1284 zijn leen. Vóór die tijd had hij dus het perceel in leen van de Teylingers. Er was tussen Wouter Foijken, Matthijs Bort en de Teylingers verwantschap. Ook de bewoners van Ter Specke hadden een connectie met de Teylingers.
Sporen van Six in Lisse
Deze gegevens en nog veel meer over Daerrode staan in het boek ‘Sporen van Six in Lisse’ vanaf pag. 104. Het boek is nog steeds te koop bij de VOL.
Cultuur-Historische Vereniging “Oud Lisse”, info@oudlisse.nl