Denk niet wit, denk niet zwart, denk niet zwart-wit…
Column De Zwarte TulpNou, in de begintijd van de drukkunst waren er geen andere smaken. Nadat Laurens Janszoon Koster in de Haarlemmerhout een takje had laten vallen en zag dat er een afdruk in het zand achterbleef (lampje!) is het hard gegaan. Niet alleen teksten, maar ook tekeningen konden nu gedrukt. De tekening werd met een burijn in koper gegraveerd en met zwarte inkt bestreken. Als je kleur wou moest je dat later ouderwets met een penseel toevoegen.
Annemarie Vels Heijn, voorheen werkzaam bij het Rijksmuseum, doet uit de doeken hoe in de 18de eeuw het eerste botanische tijdschrift Curtis werd gemaakt. Curtis had 3000 abonnees en per nummer moesten er met de hand 3000 prenten worden gemaakt. Daarvoor waren drie vaklieden nodig. Een tekenaar, een graveur en een ‘ afdrukker’. Voor een kleurenprent was een ‘inkleurder’ nodig. Om dat een beetje efficiënt te doen zetten ze mensen op een rij die allemaal één penseel hadden met één kleur van de regenboog. Soort van wasstraat, maar dan anders. Vermoedelijk is hier de lopende band uitgevonden. Nadat de prent de ‘wasstraat’ had doorlopen kon hij het tijdschrift in.
De prenten in het prentenkabinet zitten niet meer in een tijdschrift. De verzamelaar Anne Nieuwenhuis bezocht in binnen- en buitenland antiquariaten en veilingen om een collectie van wel 700 prenten bijeen te brengen. Annemarie stelt elke vier maanden uit die veelheid een nieuwe expositie samen. De eerste tekeningen zijn wat schools en als het wat zwieriger was, kon de graveur (die moest kopiëren) het nog verpesten. Gelukkig kwamen er later talentvolle tekenaars. Op dit moment hangen er veel narcissen. U weet wel, Narcissus die verliefd werd op zichzelf… We gunnen hem ook andere ‘lovers’. Misschien bent ú dat wel als u eens een kijkje gaat nemen. Ook inspiratievol voor mensen die graag liegen of het gedrukt staat en voor mensen die zwart-wit denken en op zoek zijn naar nuance. Bent u dat zelf niet dan kent u misschien wel zo iemand…Alle prenten zijn door de regenboogwasstraat gegaan.
Klaar Wolff
