Kiesdrempel?

Regelmatig steekt het ongenoegen bij burgers over politiek en openbaar bestuur de kop op. Uitingen van ongenoegen in vele vormen: protest, stakingen, verbaal wapengekletter in de media en sinds een paar jaar ook via strategische verspreiding van nepnieuws. Allemaal burgerlijke vrijheden in een democratische samenleving, zelfs bij (grond)wet geregeld. Dus politici en bestuurders moeten daarmee kunnen omgaan. Het gaat immers om de stem van het volk. Zolang iedereen zich aan de democratische spelregels houdt, de wet en de waarheid respecteert, ontstaat een samenleving waarin goed te leven valt. Dat was vroeger zo en dat is nu nog zo. Niets aan de hand, zou je denken. Maar toch, democratie werkt pas goed als men erin gelooft. En daar schort het in toenemende mate aan.

Uitingen van ongenoegen kenmerken zich steeds meer door uitsluitend geloof in eigen gelijk of belang, al dan niet vergezeld van bedreigingen, agressie of zelfs geweld. Eigen belang boven algemeen belang, met versplintering en polarisatie tot gevolg. Niet alleen bij burgers, maar ook bij politieke partijen en in het openbaar bestuur. Kijk maar naar de huidige samenstelling van de Tweede Kamer: 20 fracties! Maar liefst 5 partijen met 1 zetel, 1 partij met 2 zetels, 4 partijen met 3 zetels en 2 partijen van 5 zetels. In totaal 12 van de 20 fracties met 29 van de 150 zetels. Natuurlijk, de ‘kleintjes’ kunnen een levendige luis in de pels van de ‘groten’ zijn, maar in de praktijk komt het er toch echt op neer dat de kleintjes de werkzaamheden in de Tweede Kamer niet kunnen bijhouden. Hun kerntaak (controleren van de regering) niet kunnen uitvoeren. En dus maar vluchten naar enkele onderwerpen waarmee ze hun vermeende kleine achterban kunnen plezieren om te kunnen overleven. 

Echte volksvertegenwoordigers kun je ze nauwelijks nog noemen, eerder politieke zzp’ers die hard aan de slag met zichzelf moeten om zich te profileren via de media. Overigens, de iets grotere oppositie- en regeringspartijen hebben daar ook een handje van. En zo ontstaat het beeld dat nu weer opduikt in de media dat de politiek en het openbaar bestuur zo met zichzelf bezig zijn. Zich met eigen hobby’s bezighouden die de kiezer geen moer interesseren, terwijl de echte grote problemen zoals koopkracht van de burger, zorg, wonen, klimaat onopgelost blijven liggen. Dit proces van politieke en bestuurlijke verloedering en onwerkbare verhoudingen is al een paar jaar aan de gang. Weet u nog dat de vorming van het huidige kabinet een jaar heeft geduurd omdat de Tweede Kamer een bolwerk van wantrouwen en eigenbelang was, en naar mijn mening nog steeds is? Ondanks alle bla-bla over een nieuwe bestuurscultuur… Daarom is het moment gekomen om bestuurlijk schoon schip te maken en zo spoedig mogelijk een wetswijziging aan te nemen om een kiesdrempel voor verkiezingen in te stellen met een maximum van 10 fracties in de Tweede Kamer zijn. 

En op gemeentelijk niveau? Vorige week, ruim twee maanden na de gemeenteraadsverkiezingen van 16 maart waren in slechts 118 van de 333 gemeenten nieuwe colleges van B&W geformeerd. Naast andere factoren speelt ook hier de versplintering in gemeenteraden een rol. Dus ook daar een kiesdrempel inbouwen!
Notenkraker is een column van Jos Draijer en verschijnt om de week in deze krant. Reageren? Mail naar: redactie@dehillegommer.nl.